ONNOZEL, OUBOLLIG, KLEINBURGERLIJK

Arnon Grunberg stelt in zijn Voetnoot dat het Zomergastengesprek tussen presentator Wilfried de Jong en gast Hans Teeuwen inhoudsloos was. Erger nog, onnozel, oubollig en kleinburgerlijk.

De schrijver doelt onder andere op het thema religie. Ongetwijfeld heeft hij een punt, ook al is het makkelijk scoren. Immers, Teeuwen deed aan zelfcensuur, kon het achterste van zijn tong niet laten zien. Hij wil de islam met alle liefde hekelen, maar durft niet, uit angst het leven te verliezen zoals zijn vriend Theo van Gogh die in 2004 door moordenaarshanden viel.

Daarbij vraag ik me af of Grunberg de essentie van televisie wel vat. De essentie die in het VPRO-programma van zondagavond zo goed tot uitdrukking kwam: Meer dan 800.000 kijkers, en nog steeds houdt het gesprek de gemoederen bezig.

ZIJ LEVEN HUN LUXE LEVEN

De Amerikaans-Britse inval van 2003 in Irak was gebaseerd op een leugen. De verantwoordelijken voor die leugen zijn nooit gestraft. Zij leven hun vaak luxe leven. Maar Bradley Manning, de soldaat die vele waarheden aan de openbaarheid heeft prijsgegeven, komt vermoedelijk nooit meer vrij.

Dat is raar. Toch?

MEESTER VAN DE SITUATIE

De godganse maandag schudde het internet van opwinding. Het VPRO-programma Zomergasten mag dan gefressenes funden zijn voor de elite. Altijd weer teleurstellen. Toch vond tout Nederland wel iets van de ontmoeting tussen gastheer Wilfried de Jong en gast Hans Teeuwen.

Ik constateerde dat de twee mannen geen vrienden zijn. Dat Teeuwen ontregelde en De Jong zich aan zijn vragenlijstje vastklampte. Het was veel poep en pies. Ook de islam kwam langs.
Als cabaretier vind ik Hans Teeuwen nogal geniaal. Dat wil zeggen, ik moet verschrikkelijk om hem lachen, en voor mij is dat een goede graadmeter. Gezien de reacties was de eerste Zomergasten van dit seizoen een meer dan geslaagde uitzending.

Ik vond het ook een goede uitzending. Spannend, omdat de twee hoofdpersonen elkaar niet snapten. Niet wilden snappen, vermoed ik.
Verder begreep ik dat Hans Teeuwen aan de hand van zijn televisiefragmenten probeerde uit te leggen hoe hij aan zijn grappen komt. Of hij daaraan verstandig deed, is een tweede. De goochelaar legt ook niet uit hoe hij aan zijn trucs komt.
Van de andere kant heeft het wel iets: De meester legt uit. De meester blijft meester van de situatie.

NIET ISRAËL IS OBSTAKEL VREDE

Deskundige dr. Leo Biegel schreef het al in zijn Minderheden in het Midden-Oosten: Het kernconflict betreft de tegenstelling tussen soennieten, shi’ieten en afsplitsingen daarvan. Die groepen eisen de erfenis op van de profeet Mohammed. Oftewel de macht in de moslimwereld. De rest is verdoezelt de werkelijkheid.

Na een onderbreking van drie jaar, zijn vandaag in Washington de vredesonderhandelingen tussen Israёl en de Palestijnen hervat, met de Verenigde Staten als scheidsrechter. Geen mens die in een goede afloop gelooft. Dat Israёl meedoet, is uit nood geboren. Voorkomen moet worden dat het isolement nog groter wordt. De president van de Palestijnse Autoriteit Mahmoud Abbas wil bewijzen dat hij een betrouwbare partner is voor het Westen is. De Amerikaanse president Barack Obama kan een succes goed gebruiken.

Is er dan echt geen kans dat na 65 jaar Israёlisch-Palestijnse conflict tot een einde komt? President Abbas heeft veel te vrezen. In elk geval zal hij zich het lot van de Egyptische president Sadat herinneren na het Camp Davidakkoord van 1979: Doodgeschoten door moslimfundamentalisten op 6 oktober 1981. Zoveel is zeker, de radicale Palestijnen zullen elke concessie te vuur en te zwaard bestrijden. Op de westelijke Jordaanoever piekeren een half miljoen joodse kolonisten er niet over de nederzettingen te verlaten.

Problemen genoeg voor de onderhandelaars in Washington. Maar de hamvraag wordt niet gesteld. En die is: Waarom maakt het Westen het Israёlisch –Palestijnse conflict belangrijker dan het is? Waarom zetten de experts het conflict neer als het grote obstakel voor vrede en stabiliteit in het Midden-Oosten? Doen zij nog steeds geloven dat het Midden-Oosten pas verder kan als het conflict is opgelost?

Want juist die stellingname is nergens op gebaseerd. Zij is een fabel waarmee de wereld om de tuin is geleid. De waarheid is, dat dankzij Israёl het Midden-Oosten al niet veel eerder in chaos is vervallen. De joodse staat was de door God gezonden uitlaatklep, de ideale zondebok. Vanaf dag één hebben de Arabische leiders hun onderdanen opgehitst, opgestookt en als het even kon, de oorlog ingejaagd. Kunstmatig hebben zij het vluchtelingenprobleem in standgehouden. Overal in het Midden-Oosten is de haat tegen de joden gezaaid. Egypte mag vrede hebben gesloten met Israёl. Vrienden zijn de volkeren nooit geworden.

De Arabische heersers deden dat om de werkelijke bedreigingen in te dammen. De soenniet Saddam Hoessein handhaafde zich door de shi’ietische meerderheid in Irak te onderdrukken. In Syriё deden vader en zoon Assad het andersom. Alsof president Moebarak niet wist dat de Moslimbroederschap zijn grootste vijand was.

Misschien brengen de onderhandelingen in Washington een onverwachte uitkomst. Sluiten joden en Palestijnen vrede. Maar of er nu een akkoord is of niet, de invloed daarvan op de politieke situatie in landen als Irak, Syriё en Egypte is nihil. Daar strijden de rivaliserende moslimgroepen hun strijd van leven op dood.

LEON DE WINTER, AMERIKA-EXPERT

Schrijver Leon de Winter heeft jarenlang in de Verenigde Staten gewoond. Mijn indruk is dat hij zo’n Nederlander is die zich Amerikaanser dan de Amerikanen waant. Een expert dus.

Voorafgaande aan de presidentsverkiezingen in november vorig jaar, was hij in elk geval een graag geziene gast in praatprogramma’s. De Winter kende geen twijfel. De Democraat Barack Obama had het verbruid. De Republikein Mitt Romney zou de 45ste president van de Verenigde Staten worden.

Toevallig las ik vorige week zijn column, ‘Het vrije Westen’ in De Telegraaf. Mij trof opnieuw, de polemische betoogtrant van de schrijver. Waar velen moeite hebben met de dood van een 17-jarige jongen en het optreden van president Obama waarderen, neemt hij het op voor de buurwacht Zimmerman. “De 17-jarige Trayvon Martin was een gevaarlijke crimineel. De buurtwacht schoot uit zelfverdediging. Martins dood heeft niets te maken met racisme”, stelt hij.

Ongetwijfeld weet De Winter meer dan ik. Toch maakt zijn argumentatie geen sterke indruk, al is het maar omdat hij Barack Obama neerzet als een beroepsagitator, een demagoog die nog links is ook. Kortom, negen maanden na Obama’s herverkiezing bevindt de schrijver/columnist zich nog in de ontkenningsfase.

IK ZIE WEL, GA VERDER, VOEL TROTS

Zoveel vaders hebben het meegemaakt. Moeders ook, trouwens. Op enig moment zijn de kinderen groot. Zwerven ze uit. Vinden hun weg.

De hele week al dringen de herinneringen zich op. Zijn eerste stappen. Hoe ik hem zwemmen heb geleerd op vakantie in Frankrijk, Concarneau Bretagne. Hij van de schommel viel. En langer dan de anderen zijn adem bij het onderwater zwemmen in kon houden.

Een groot hockeyer was hij niet. Wel is hij berensterk. School, de universiteit. Razendsnel trekt de tijd haar sporen door het leven heen. Naar het schijnt, hoort het erbij.

De nachttrein brengt ons naar het vliegveld, vanwaar de reis echt begint. Naar een land, gehaat en geliefd als geen ander. Waarvan bewoners de grenzen op willen rekken, en niet-bewoners het bestaansrecht juist ontzeggen. Een land waarop vast veel is aan te merken, maar dat niemand onverschillig laat.

Ik kan niet mee. Ik mag niet mee. Het hoort bij volwassen worden. Tegenstrijdige gevoelens overvallen me. Maar ik zie wel. Ga verder, voel trots en weet dat hij in een half jaar ongelofelijk veel zal leren.

ENIGE WOORDEN VAN TROOST

Tachtig doden zijn er tot nu toe geteld als gevolg van de treinramp bij Santiago de Compostella. Even zo vele keren zag ik al de lancering van de ongelukstrein langs komen. Inmiddels heeft de Spaanse politie de machinist aangehouden. Want zoveel staat vast, de trein reed veel te hard.

Maar dat terzijde. Zoals bekend is Santiago de Compostella een vermaard bedevaartsoord. Hier bevindt zich het graf van de apostel Jacobus, patroonheilige van Galiciё. Waar ik me met name het hoofd over breek, is het feit dat de ergste treinramp in Spanje in veertig jaar plaatsvond, aan de vooravond van de kerkelijke viering van de apostel Jacobus. Dat kan geen toeval zijn. Dat moet een bedoeling hebben.

Overigens werd ik van de meeste interviews weinig wijzer. Desgevraagd betreurden de bedevaartgangers de ramp en toonden begrip voor de afgelasting van de festiviteiten. Nu ze toch in Santiago de Compostella waren, moesten ze er maar het beste van maken.

Wel vond een geestelijke enige woorden van troost: ”Wij vieren hier de dood en de wederopstanding van Jezus Christus. Ik weet zeker dat ook de slachtoffers van de treinramp eens uit de dood zullen herrijzen”.

Misschien is het dat, bedacht ik me.

OPSTAND IN BULGARIJE

Hij heet George. Vandaag is er officieel sprake van een hittegolf. Taarten bakken bij Max. Ik snap dat u er met het hoofd niet bij bent, maar toch is het de moeite waard er even bij stil te staan. En dan heb ik het over Bulgarije.

Bulgarije? Jazeker, het Balkanland Bulgarije dat sinds 1 januari 2007 lid is van de Europese Unie en waarvan wij dus mogen verwachten dat het politieke bestel, de vrijheid van meningsuiting en de sociale voorzieningen de democratische toets der kritiek kunnen doorstaan.

Maar wie had dat gedacht? Bulgarije blijkt nogal corrupt. De maffia, snel rijk geworden zakenlieden, oud-communistische opperbazen delen er de lakens uit. Het land is zo corrupt dat meer liberale burgers het niet meer kunnen aanzien en in opstand zijn gekomen. Zo dwongen zij de machthebbers al tot nieuwe verkiezingen . Gisteren bevrijdde de politie 109 politici en journalisten na een urenlange omsingeling.

Het NRC Handelsblad meldt dat Brussel de opstandelingen aanmoedigt. De Nederlandse ambassadeur is blij dat de Bulgaarse middenklasse haar stem verheft.

Roerend is de solidariteit. Europese politici zijn allang bezorgd over de kwaliteit van de Bulgaarse democratie. Vandaar, dat zij de Bulgaarse wens om toe te treden tot het Verdrag van Schengen nog niet gehonoreerd hebben. De vraag is, waarom zij hebben ingestemd met het lidmaatschap van een land dat er niet klaar voor is?

Maar goed, wij zijn even met andere zaken bezig. Bereiden ons voor op de maatregelen die het kabinet Rutte II in petto heeft. Toch denk ik dat de politieke situatie in de EU-lidstaat Bulgarije ons grote zorgen zou moeten baren.

HET IS TROPISCH WARM

Zomer 2013. Het is tropisch warm. Onze hoofden maken ruimte vrij. Wij verpozen. Ontspannen. Drinken een glas. Genieten het goede leven. Intussen werken zij de plannen uit waarover we het nog vaak zullen hebben.

ZKH, DE PRINS VAN CAMBRIDGE

Het is een prachtige baby, een jongen, 8 pounds, 6 ounce oftewel 3800 gram zwaar. Om 16.24 uur plaatselijke tijd gaf de hertogin van Cambridge, echtgenote van prins William, in St Mary’s Hospital te Londen het leven aan de Britse troonopvolger, de derde in lijn.

De ouders zijn zielsgelukkig met hun eerste kind. De moeder maakt het trouwens goed. Kroonprins Charles is blij opa te mogen zijn. Koningin Elizabeth en prins Philip zijn ontroerd. Trouwens, de hele Britse koninklijke familie deelt in de vreugde. Premier Cameron is dankbaar namens het land. Koning Willem-Alexander en koningin Maxima hebben hun felicitaties overgebracht.

De brandende vraag is: Hoe gaat ZKH, de prins van Cambridge heten?