BANDIET MET DE RODE LAMP

Caryll Chessman was geen lieverdje. Hij had de gewoonte zich voor te doen als politieman. Auto’s tot stoppen te manen. De inzittenden te beroven en vrouwen te verkrachten. De Bandiet met de rode lamp werd hij genoemd.

Chessman ontkende. Niettemin veroordeelde de rechter in Californiё hem tot de doodstraf. Waarop Chessmann rechten ging studeren en de pen ter hand nam. Acht maal slaagde hij erin de executie uit te laten stellen. De negende keer kwam het uitstel tien minuten te laat. Het gas was al toegediend. Op 2 mei 1960 stierf Caryll Chessman in de gaskamer van de San Quentin-gevangenis.

Vierenvijftig jaar geleden dus, en niet nadat hij wereldberoemd was geworden. Vier boeken schreef Chessman over zijn strijd die bijna elf jaar had geduurd. Ook Nederland leefde mee. Dat in een beschaafd land als de Verenigde Staten de doodstraf nog bestond. Nee, daar konden velen met hun verstand niet bij.
http://www.krantmeteenmening.nl

EEN STUKJE ONVERGETELIJKE TV

Misschien was het een goedmakertje voor een minder geslaagd seizoen of een afscheidscadeau voor Paul Witteman. Hoe het zij, gisteravond zat bij Pauw en Witteman, Daley Blind aan tafel, de aanvoerder van kampioen Ajax.

Dailey Blind is niet het bekendste gezicht van voetballand. Hij heeft wel een prima jaar achter de rug. Voor de vierde keer op rij kreeg Ajax zondag de kampioensschaal uitgereikt. Daley was er alle keren bij. Zeer waarschijnlijk mag hij mee naar Braziliё waar over zes weken het wereldkampioenschap voetbal begint.

De Ajax-aanvoerder zat er wat onwennig bij. Wat maakt het uit. Jeroen Pauw en Paul Witteman hadden hun zin, en daarbij kwam het mooi uit dat de voetbalwereld sinds zondag op zijn kop staat. De donkere FC Barcelona-speler Alves had daarvoor gezorgd toen hij de banaan opat die een toeschouwer het veld op had gegooid.

“Geweldig. Fantastisch. Briljant”. Euforisch waren de commentatoren. “Zo moet je voetbalracisme aanpakken”. Vervolgens stroomde het internet vol met selfies van voetballers en bananen. Waarop een stukje onvergetelijke Nederlandse televisie zich opdrong. Er werd een banaan op tafel gegooid. Pauw en Witteman vroegen niet. Ze eisten, dwongen Dailey het voorbeeld van Alves te volgen. Ook moest en zou de voetballer daarvan een selfie maken, en direct op het internet plaatsen.

Geen idee waarom het duo tot deze actie kwam. Ik kan maar één verklaring bedenken, en wel deze: De programmamakers van Pauw en Witteman wilden op die manier de kijkcijfers opkrikken.

ZO WERKT DE DEMOCRATIE, NIETWAAR?

Euro News pakte groots uit. De Europese zender zond gisteravond een debat uit tussen vier kandidaten voor het voorzitterschap van de Europese Commissie. Drie van hen kent Europa wel: Martin Schulz, de Duitse socialist, Jean-Claude Juncker, christendemocraat uit Luxemburg, en Guy Verhofstadt, de liberale oud-premier van Belgiё. De vierde kandidate was Ska Keller, ook uit Duitsland, is minder bekend.

Alle vier zijn overtuigde Europeanen. En democraten. Schulz is de voorzitter van het huidige Europese Parlement. Juncker was voorzitter van de Europese Commissie en 19 jaar lang premier van zijn land. Verhofstadt is misschien wel de bekendste voorstander van een federaal Europa. In de week van 22 mei vinden de verkiezingen plaats voor het Europese Parlement dat één van de vier zal voordragen als voorzitter van de Europese Commissie. Zo werkt de democratie, nietwaar?

NOS-correspondent Chris Ostendorf weet het echter zeker. “Ska Keller maakt sowieso geen kans op het voorzitterschap. En de drie mannen eigenlijk ook niet. De grote favoriet ”, aldus Ostendorf, “is IMF-directeur , Christine Lagarde. Dat de kiezer het maar weet”.
http://www.krantmeteenmening.nl

WIE TRONIES ZIET, WEET GENOEG

Alsof de vrede lang genoeg geduurd heeft. Dagelijks vallen nu slachtoffers. Het geweld verhevigt. Pro-Russische strijders zijn vastbesloten de macht in Oost-Oekraïne te grijpen vóór de verkiezingen van 25 mei om die vervolgens naar hun hand te kunnen zetten. Zij doen dat onder het goedkeurend oog van het Russische leger dat klaar staat zijn broeders te hulp te snellen. Liever niet, vermoedelijk. Immers, het gaat goed zoals het gaat.

Een operette-oorlog noemen cynici de krijgshandelingen. “Ach, de mensen weten daar niet beter”, lijken zij daarmee te suggereren, alsof er sprake zou zijn van, meer een komisch schouwspel dan een crisissituatie die alles in zich heeft om uit te monden in een al dan niet gewapend conflict dat Europa diep zal raken.

Zondag toonden de pro-Russische betogers acht gevangen OVSE-waarnemers, alsmede een aantal zwaar toegetakelde Oekraïners. “Krijgsgevangenen”, aldus de burgemeester van het hoofdkwartier, Slavjansk. Ponomarov noemt hij zichzelf. Niemand weet of het zijn ware naam is. Wat wel waar is, is dat hij er vervaarlijk uitziet en voor weinig terug zal deinzen.

En wie de boeventronies ziet die voor Rusland het vuile werk in Oekraïne verrichten, kan alleen maar concluderen dat zelfs het voorzichtigste optimisme een illusie is. Vladimir Poetin is vastbesloten, is de Rubicon overgestoken. Hij kan niet eens meer terug. Rusland eist zijn plaats op, vooraan in de rij van grote mogendheden. Oekraïne moet terug in het Russische hok.

De succesvolle annexatie van Krim heeft de Russische president alleen maar gesterkt. Zo ook , de praktijk dat het westerse bedrijfsleven zich in alle bochten wringt om de banden met Rusland aan te houden. “Over doden niets dan goed, maar voor ons telt nu eenmaal de economie”. Dus blijven Shell en Siemens vriendelijkheden met Moskou uitwisselen.

Zondag is het 4 mei, en herdenken we de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. De herinnering aan de verschrikkingen van het Nazi-regime is zeventig jaar na dato springlevend. Nee, een Derde Wereldoorlog hoeft het niet te worden, maar we mogen de overeenkomsten niet negeren tussen toen en nù. Ook het Duitse volk voelde zich diep vernederd. Hun leider haakte op die gevoelens in, was overmand door revanchegevoelens. In het programma De Overnachting, Radio 1 vertelde NOS-verslaggeefster, Kysia Hekster, hoe een enge man zij Vladimir Poetin vindt.

Het Geneefse akkoord van 18 april blijkt een vodje papier. De wereld herinnert zich München, 1938. Hitler was een enorme bluffer. Wie je ook hoort, de voormalige KGB-kolonel, Vladimir Poetin beheerst die kunst als weinig anderen. Maar wat hem wellicht nog gevaarlijker maakt, is dat hij op alles lijkt voorbereid. Het Westen heeft het sanctiebeleid verscherpt. Tegenmaatregelen zullen niet uitblijven. Intussen veroveren de separatisten Oost-Oekraïne, stap voor stap, en maakt de regering in Kiev een hopeloze indruk.
http://www.krantmeteenmening.nl

Rosanne maakt gehakt van Piketty

Verbazing. Niet weten. Vragen stellen. Oplossingen bedenken. Het houdt nooit op. Me dunkt, de mens heeft genoeg te doen. Diepe bewondering koester ik voor wetenschappers die ik ervan verdenk goed over een aantal zaken te hebben nagedacht. Gedegen onderzoek te doen, alvorens de conclusies op schrift te stellen.

Toegegeven, ik ben een tikje naïef wellicht. Maar toch, neem de Franse hoogleraar economie, Thomas Piketty. In ‘Kapitaal in de 21ste eeuw‘ toont hij met hulp van een nieuwe statistische techniek aan, wat sommigen al zo lang menen te zien in het Westen: “Het verschil tussen rijk en arm heeft laatnegentiende-eeuwse vormen aangenomen. Is best wel een probleem, al is het maar omdat de rijken hun geld in toenemende mate verwerven via erfenis of uit vermogensoverdracht. Intussen zit de middenklasse in de verdrukking”.

De Amerikaanse econoom, New York Timescolumnist Nobelprijswinnaar, Keynesiaan, Paul Krugman stelt dat Piketty de economische kijk op rijkdom en ongelijkheid voorgoed veranderd heeft. Nee, hij denkt niet dat Piketty de overtuigde liberaalkapitalisten zal overtuigen. Wèl, dat de Franse econoom hen dwingt de neoliberale verdedigingslinie nieuw leven in te blazen, want die ligt volgens hem aan gruzelementen.

Paul Krugman mag in zekere kringen verdacht zijn. Naïef is hij niet. Hij kent zijn tegenstanders. Toch vrees ik dat hij opnieuw te optimistisch is. Zo lees ik de column van Rosanne Hertzberger in het NRC Handelsblad, zaterdag 26 april. In pakweg 500 woorden rekent de columniste af met het betoog van Piketty. Hoe ze ertoe komt, doet er eigenlijk niet toe. Hard bewijs voegt Rosanne ook niet toe. Ze neemt waar. De ongelijkheid is volgens haar een farce. “Misschien”, schrijft ze, “ben je straatarm in vergelijking tot de allerrijksten, dan nog leef je in een leuk rijtjeshuis met diepe tuin, een huisbioscoop en een Senseo”. Dus: “Piketty heeft echt ongelijk”, weet Rosanne zeker. Let op het woordje echt.

Waarmee gezegd, Thomas Piketty heeft een lange weg te gaan, in Nederland al helemaal.
http://www.krantmeteenmening.nl

‘Hebben wij es gewusst?’

Nog maar eens naar de historicus dr. Bart van der Boom gekeken, op de Volkskrantsite. Filmpje nr. 4, getiteld: ‘Hebben wij Nederlanders es gewusst?’ Ach, ik had het boek, ‘Wij weten niets van hun lot’, moeten lezen.

Hoe het zij, met stijgende verbazing heb ik de serie afgezien. Het begint al met het citaat in filmpje nr. 3. “….Toen de Duitsers Nederland bezetten en de Joden wegvoerden, keken de Nederlanders de andere kant op. Alsof het hen niet kon schelen….” , waaraan dr. Van der Boom zijn betoog vervolgens ophing. Aan de hand van 164 dagboeken toonde hij aan dat het beeld niet klopte van de onverschillige Nederlander richting joden. Niets van waar. “De Nederlanders leefden juist mee. Toonden mededogen”.

Laat het geen onverschilligheid zijn. De vraag, waarom teruggekeerde joden na de oorlog een op z’n zachtst gezegd nogal koele ontvangst wachtte, moet dr. Van der Boom dan maar in een volgend boek beantwoorden. Toch kan hij wel gelijk hebben. Was het niet de onverschilligheid die een hoofdrol speelde. Mogelijk was het angst. Naar ik begrepen heb, hoopten de meeste Nederlanders bovenal ongeschonden door de oorlog heen te komen. Probeerden te overleven. Pasten zich, waar mogelijk, zo goed mogelijk aan. Dachten wellicht ook , zoals de historicus aangeeft, dat de oorlog niet meer zo lang zou duren toen de deportaties in de zomer van 1942 aanvingen.

Dr. Van der Booms stelling is, dat Nederlanders niet geweten hebben van de Holocaust, en voert dit als een reden aan waarom de Duitsers hier meer dan 110.00 joden konden oppakken, wegvoeren en vermoorden. Wel wijst hij er bij herhaling op: “Nederlanders wisten van het verschrikkelijke lot dat weggevoerde joden wachtte. Dat Polen allesbehalve een vakantie-oord was. Dat er kampen waren. Vermoedden wel degelijk dat een groot deel niet levend terug zou keren”.

Waarmee dr. Van der Booms betoog toch wel revolutionair is. In elk geval heeft hij de vraag die zo velen al bijna 70 jaar bezighoudt, gereduceerd tot een semantische kwestie. Een woordenspel.
http://www.krantmeteenmening.nl

IK HOOP. IK SMEEK. BID

Koningsdag, 26 april 2014. Morgen dus, vanaf 00.00 uur. De voorbereiding loopt hier op rolletjes. De stad verwacht 150.000 oranjegekke gasten, vast van plan er een geweldige dag van te maken. Kraampjes staan al overal. Podia verrijzen. De horeca verwacht recordomzetten. Ook de verhuurder van pisbakken wacht een fantastische dag.

Koningsdag. Zoveel staat vast. De politie is paraat. De stad wordt één mensenzee. Een enorme lawaaikermis barst los.

Vijfenzeventig meter van mijn deur verrijst een tentendorpachtig iets voor de ingang van een chique hotel. Witte tenten voor chique gasten, veronderstel ik. Het wordt ook dit jaar groots. Het podium is vrijwel klaar. Op een stellage lees ik het woord: Tech. Of is het Techn. Wat maakt het uit. Ik houd me vast. De voorbije twee jaar kon ik geen kant op. De dreun die mijn huis doorkliefde, trilt nòg na. Ik werd gek, en dat terwijl ik me niets van het woord Tech herinner.

Ach, het is maar één dag. Eén dag. Zelfs ik ben jong geweest. Hield heus wel van een feestje, biertje aan de mond. Leuk. De weersverwachting is veelbelovend. Voor de feestgangers tenminste: “Zon, droog, aangename temperatuur”.

Maar, Tech! Hoe bereid ik me voor op urenlang afschuwelijk, oorverdovend, hartverscheurend, alles doordringend gedreun? Helaas, ik heb geen keus. Ik moet drastische maatregelen nemen. Daarom hoop ik. Smeek. Ja, ik bid dat het hard gaat regenen. Echt, heel hard regenen, met daarbij een wind waartegen geen paraplu en permanent bestand zijn. Zeg maar windkracht 8, 9. Fiks hagelbuitje eroverheen. Dat die bui van 11.30 uur tot zo’n beetje middernacht mag duren.
http://www.krantmeteenmening.nl

DAAR WAREN WE NIET OP BEDACHT

Soms gaat het razendsnel. Stroomversnellingen, tsunami’s aan opeenvolgende, nooit verwachte gebeurtenissen, revoluties overvallen ons, mensen. Gingen naar bed. Worden wakker in een wereld die we niet kennen. Om na enige tijd erachter te komen dat er toch niet zo heel veel veranderd is.

Neem de Arabische Lente. Denk aan de euforie. Hoe hebben we ons vergist. Moebarak heet nu Abdal Fattah el-Sisi. Denk aan de val van het communisme, de ineenstorting van het Sovjetrijk. Overal kwamen nieuwe regimes. Democratie en vrijheid rukten op. Maar net iets te vaak constateerden we dat oude machthebbers ook de nieuwe waren. Dat veranderingen vooral cosmetisch waren. Dat slimmeriken een aanfluiting maken van de democratie.

Stomverbaasd zijn we, als goed opgeleide Russische soldaten slimme acties uitvoeren in de Krim, in Oekraïne. Hé, dat is nieuw. Daar waren we in het Westen niet op bedacht. Dus speelt president Vladimir Poetin al wekenlang een spelletje met ons. Als de kat die de muis aan zijn staart heeft, hem weer laat vallen, een eindje laat lopen, en hup. Net zolang hij er lol in heeft. Het muisje Krim smaakte naar meer. Waarop hij Oekraïne te pakken nam. Wij kijken toe, lachen besmuikt om de macht die de poes uitstraalt. Doen feitelijk niets.

Ach, wij hebben de muis al opgegeven. Zijn vooral met onszelf en onze belangen bezig, en daardoor zo geobsedeerd dat we niet zien dat de kat alweer andere muisjes in het vizier heeft. Dat de kat het spel zo leuk vindt dat hij van geen ophouden weet. Twintig jaar geleden dachten wij dat de kat een soort vriend was geworden. Genoeg had van de spelletjes. Twintig jaar lang dachten we dat onze wereld fundamenteel veranderd was.
http://www.krantmeteenmening.nl

‘HOLOCAUST WAS GEEN VOOROPGEZET PLAN’

De Volkskrant toont via de site colleges van de Leidse universiteitsdocent, dr. Bart van der Boom over de Holocaust. “Opdat de lezer begrijpen zal”, vermoed ik.

Ik heb er nu twee gezien. Dat zijn er vermoedelijk te weinig voor een definitief oordeel. Maar een indicatie moet er toch wel zijn. Bedenk daarbij dat dr. Van der Boom twee jaar geleden nog furore maakte met zijn boek, getiteld: ‘Wij weten niets van hun lot’. Waarmee hij niet alleen de Librisprijs geschiedenis verwierf, maar ook zou hebben aangetoond dat de gewone Nederlander in de oorlog geen idee had van wat de joden in concentratiekampen te wachten stond. “En”, gaat hij nog een stapje verder, “die gewone Nederlander kon dat ook niet weten”.

De Volkskrantcolleges lijken eenzelfde gedachtelijn te volgen. In het eerst college legt dr. Van der Boom in elk geval haarfijn uit dat de Holocaust niet het resultaat was van vooropgezet plan, maar pas in 1942 min of meer toevallig tot stand kwam, in gang gezet door de loop van de ontwikkelingen. Dus als de top, Hitler zelf, al geen precies idee had, kun je dat ook moeilijk van de gewone Nederlander verwachten.

Ik geloof het best, al is het maar omdat de Holocaust elk voorstellingsvermogen te boven ging. Alleen vraag ik me af, wat de betekenis precies is. Maakt dat, bijvoorbeeld, de gewone Nederlander nu meer of minder verantwoordelijk?
http://www.krantmeteenmening.nl

VOETBAL IS DE IDIOTIE VOORBIJ

Een stuk of wat hooligans, snotneuzen, onruststokers gooien wat vuurwerk. Waarop het land weer eens op zijn kop staat. Niets onwezenlijker anno 2014 dan het voetbal.

PEC-Ajax 5-1. Zwolle blij. Maar daar gaat het niet om. Voetbal is de idiotie voorbij. Het spel is verkocht aan het grote geld. Niets is eerlijk. Niet op het veld, niet buiten het veld, en het begint al met de kleintjes.

Ongelofelijke aantallen praatsessies vinden plaats, op de radio, de televisie. Sessies die nergens over gaan. Negen van de tien experts, allemaal mannen, praten met meel in de mond. Zeggen niet wat ze echt vinden. Immers, ze hebben een contract. De enkeling die zegt wat hij vindt, vervalt al gauw in scheldpartijen, ongein, rancune. Laat zich leiden door de eigen voorkeuren. Van de witte raaf die rest, weet je het nooit. Ook hìj heeft al gauw zijn belangen.

Wat het voetbal nodig heeft, zijn echte journalisten, in plaats van de hobbyisten die gek zijn op het spelletje en de randverschijnselen. Want waar is de voetbal-David Walsh, de Britse journalist die al in een vroeg stadium wielervorst Lance Armstrong doorgrondde? Waar is de onderzoeksjournalist die een voet achter de voetbalschermen probeert te krijgen? Waar is de journalist die begrijpt dat de val van Bayern-directeur Uli Hoeness niet op zichzelf staat, niet het einde is van een fantastische carrière, maar, integendeel, het begin van een ontluisterend verhaal over geld en macht waar voetbal en bedrijf samenkomen? De journalist die Co Adriaanse serieus neemt als de ex-voetbalcoach van Red Bull Salzburg verwijst naar het dopingverleden van de clubarts?

De rellen van vorig jaar in Rio toonden al aan waar het toe leiden kan als mensen het teveel wordt. Het niet meer aan kunnen zien, hoe miljarden verspild worden. En allemaal wijzen ze naar elkaar. “Hij heeft het gedaan”. “Hij is de schuld”.

De conclusie is helder: Allemaal maken ze het voetbal met de grond gelijk. Kapot. Tot een vies, vuil, smerig spel. Waar niets meer leuk aan is. Zo bezien is het helemaal niet zo gek dat onverlaten op een heerlijke zondagnamiddag vuurwerk het veld opgooien.
http://www.krantmeteenmening.nl